Луѓето што живееле во социјалистичките земји, како Сојузна Република Југославија, уживале во високо ниво на здравје, образование и целокупен физички квалитет на животот. Физичката активност била многу важна за да се избегне повреда на коленото, лигаментите и да се одржува мускулната сила, а луѓето биле поздрави и поспособни за работа.
Физичко образование и физичка култура, како што некогаш се викал училишниот предмет, бил важен дел од образованието во секоја земја, не само поради благосостојбата на телото туку и заради подобрување на работата на внатрешните органи и мозокот.
Денес, со доаѓањето на технологиите како телевизијата, интернетот и мобилните телефони, децата помалку се движат и поради тоа имаат проблеми со ‘рбетот, имаат рамни стапала и други деформитети. Затоа, часовите по физичко образование во училиштата играат важна улога во нивниот развој.
Постарите генерации се сеќаваат на времињата кога физичкото образование бил еден од поважните предмети во училиштата, кога му се пристапувало со голема сериозност. Тоа биле генерациите по Втората светска војна и раниот период на Социјалистичка Федеративна Република Југославија.
Важноста на физичкото образование имала позитивно влијание. „Во здраво тело – здрав дух“ гласела паролата, а општо е познато дека нема здраво општество без здрав дух на неговите членови, ниту без физички здрави луѓе.
На часовите во училиштата им се пристапувало многу сериозно. Само најдобрите ученици имале петки по физичко.
Опрема на час
Опремата на час била многу важна. Девојчињата носеле црни трикоа, а момчињата спортски шорцови и бели маици. Освен тоа, децата морале да носат патики или балетанки, кои се носеле исклучиво во салата за вежбање.
Часот почнувал така што сите ученици стоеле во ред и чекале да бидат повикани. По повикот, следувало загревање, што обично подразбирало трчање два или три круга низ салата.
На часовите се работела гимнастика, а таа била една од омилените активности на учениците. На душеците се правел колут напред и назад, ѕвезда и други активности како скок преку јарец, одење по греда и прескокнување јаже. Од спортовите најмногу се практикувале ракомет, одбојка и кошарка.
За повеќето деца овој час бил еден од најомилените. Физичката активност и доброто држење биле важни и влегувале во оценката. Човечкото тело, физичката активност, работата и здравјето биле работи што некогаш се славеле. Децата од тие генерации можеле да направат 20 склека, можеле да прескокнуваат ѕид или да истрчаат 100 метри за 12 секунди.
Ден на младоста
Еден од посебните настани во тоа време, поврзан со часот по физичко, била прославата на 25 Мај, кога се носела штафета и се одржувале прослави низ земјата. Овој празник бил поврзан со роденденот на тогашниот претседател Јосип Броз Тито. Првите години настанот се славел како роденден на Тито, но од 1957 година, по негова иницијатива, станал Ден на младоста.
Самата идеја потекнува од 1946 година, од страна на младината на Крагуевац, чие одделение за спорт и фискултура смислило масовно младинско штафетно трчање низ цела Југославија.
Штафетата ги поврзувала сите градови, сите патеки и хоризонти каде што се трчало, пливало или летало. Било земено предвид во текот на патувањето да се посетат сите важни знаменитости во симболичката географија на режимот на Тито, односно да се посетат сите историски места што биле место на големи битки на тогашната револуција.
Целта на комуникација преку штафетата била, меѓу граѓаните на Југославија, да се воспостави директна физичка поврзаност и сите тие на ист начин да се поврзат со другарот Тито, кој последен ја примал штафетата и ја задржувал за себе.
Младите од тоа време се сеќаваат и на организирањето големи спортски и културни натпревари. На овој датум сите натпревари биле важни, а нуделе можност за афирмација на најдобрите млади креатори, работници, ученици, студенти и спортисти. Наставниците и професорите ги избирале вредните, одличните и примерните деца да учествуваат во предавањето на штафетата. Учеството во програмата за Денот на младоста, за децата, како и за нивните родители, била огромна чест.
Општиот заклучок, потврден од странските медицински институции, е дека нашите баби и дедовци имале многу подобро физичко и ментално здравје од нас.
Автор: Силвија Стојиќ
