Со постоечкиот изборен модел малите политички партии малку можат да сметаат на влез во парламентот. Ова го потврдуваат сите анализи од осамостојувањето на Македонија, па до денес.
Сите предизборни анкети покажуваат дека од дузината новоформирани или веќе постоечки мали партии, кои не смогнаа сили за меѓусебно коалицирање и соработка, само Левица има шанси за влез во идниот парламентарен состав. Можностите на сите останати, според анкетите, без разлика од која страна доаѓаат, се сведуваат на статистичка грешка.
Ова од една страна, а од друга, пак, токму таа статистичка грешка може многу да чини некоја од големите партии. Анализите говорат дека тоа најчесто се одвива на штета на опозицијата во дадениот изборен циклус. Зашто, елементарно политичко правило е дека за промена на секоја власт се потребни две работи. Прво, голема излезност, и второ, концентрација на гласовите на контото на опозицијата.
Веќе 30-годишното парламентарно и изборно искуство непобитно потврдува дека без цврсто изградена инфраструктура, без сериозни финансиски можности, без пристап до медиумите, целосно се маргинализираа и многу позначајни партии, со многу поголеми политички имиња и кадровски потенцијал на домашната политичка сцена. За жал, тоа е реалноста, што започна уште со распаѓањето на Сојузот за Македонија кон средината на 90-тите години.
И не е проблемот во потребата или во самото постоење на малите партии. Секоја партија го збогатува демократскиот капацитет и потенцијал на државата. Проблемот е што во изминатите години не се успеа во остварување на ветувањата и потребата за менување на изборниот модел, кој без сомнение им одговара на големите партии.
Проф. д-р Тања Каракамишева-Јовановска е децидна дека Донтовиот изборен модел, теоретски и практично повеќе ги фаворизира поголемите партии или коалиции на партии, отколку малите партии кои самостојно настапуваат на изборите.
-Овој факт не е само констатација во сите познајачни теории за изборните модели, туку и изборна реалност во 28-те европски земји што ја применуваат оваа изборна формула за пресметување на гласовите во пратенички мандати, вели Каракамишева-Јовановска.
Според неа, во Македонија, Донтовиот систем дополнително ги фаворизира поголемите партии, односно коалиции од партии и поради фактот што гласачкото тело е поделено на 6 изборни единици. Додава дека е докажано оти колку е поголем бројот на изборните единици, толку се намалува пропорционалноста при пресметувањето на гласовите во мандати во полза на големите партии, а на штета на малите партии. И обратно, со помал број на изборни единици пропорционалноста, односно шареноликоста на партиите во Собранието расте, односно помалите партии имаат поголеми шанси да бидат претставени во Собранието.
за повеќе може да прочитате на vecer.mk
