1956 година во времето на Хрушчов, во градот Самара во Советскиот Сојуз се случило чудо познато како “Зоиното стоење”, што го потресе целиот православен свет.
Во време кога, државата сакала да го одвои народот од Бога, Бог допуштил да се случи ова чудо кое кај многумина ја вратило вербата и богобојажливоста. Кај младите во тоа време се проширил голем атеизам и било срамно ако дома имаш икони. Па така и Зоја, која решила со пријателите да ја чекаат Нова Година во нејзиниот дом, се расправала со нејзината мајка која била верничка и била против веселби за време на Божикните пости. Најпрво сакала да ги отстрани и иконите од домашниот иконостас, но мајка и’ се побунила па тргнале само некои икони, а некои останале. Зоја не ја послушала својата мајка и ги повикала пријателите. Сите дошле, но вереникот на Зоја, Николај закаснил. Свирела музика, младите танцувале, а само Зоја немала партнер за танцување. Гневна на нејзиниот вереник, таа ја откачила од домашниот иконостас, иконата на свети Никола, и рекла: – “Штом го нема мојот Николај, ќе танцувам со свети Николај”. Една од пријателките пробала да ја одврати од намерата, а таа дрско одговорила: – “Ако има Бог, нека ме казни!”
Со овие зборови, таа почнала да танцувала во круг со иконата во раце, и на третиот круг, во собата одеднаш се слушнал силен шум, се кренал виор, се појавила заслепувачка светлина, и сите уплашени избегале. Само Зоја застанала на место, со притисната кон градите иконата на светителот, се скаменила, и станала ладна како мермер. Не можеле да ја помрднат од место, зашто нозете, како да биле сраснати со подот. И иако надворешно немала знаци на живот, Зоја била жива и срцето и чукало. Од тој момент, таа не можела ниту да пие, ниту да јаде. Лекарите ги вложувале сите напори, но не можеле да ја освестат, ниту да ја поместат. Веста за чудото брзо се раширила низ градот, и многумина доаѓале да го видат “Зоиното стоење”. Но по некое време градските власти го забраниле пристапот, и одред полицајци биле распоредени околу домот. А на љубопитните граѓани кои доаѓале одговарале дека нема никакво чудо и ништо не се случило. Дежурните полицајци, ноќе слушнале како Зоја вика: – “Мамо, моли се! Гинеме во гревови! Моли се! “
Медицинското истражување потврдило дека чукање на срцето на девојката не застанало и покрај скаменетите ткива. Не можеле дури да и стават инекција, зашто иглите се кршеле. Повикале и свештеници, читале молитви, не можеле да ја земат ни иконата од нејзините раце. На Божиќ (6 јануари) дошол отец Серафим Тјапочкин, отслужил водосвет и ја осветил целата соба. По што ја зел иконата од рацете на Зоја и рекол: “Сега треба да чекаме знак на Велигден”. Пред празникот Благовештение, некој благообразен старец го молел обезбедувањето да го пушти, но бил одбиен. Доаѓал и следниот ден, но пак го вратиле, и дури на третиот ден, на самиот ден, Благовештение, стражарите го пуштиле. Дежурните слушнале, како старецот зборувал на Зоја:
– “Па, како е, се измори ли се да стоиш?” Поминало извесно време, но старецот не излегувал. Кога погледнале во собата, таму го немало. Сите сведоци на настанот се убедени дека се појавил самиот свети Никола. Зоја престојала 4 месеци (128 дена), до самиот Велигден, кој таа година била на 23 април. Во ноќта на Христовото Воскресение Зоја гласно повикувала:
– “Молете се! Страшно е, земјата гори! Целиот свет гине во гревови! Молете се! “ Од тогаш почнала да оживува, во мускулите и се појавила мекост и виталност. Ја ставиле на креветот, но таа продолжуваат да повикува и да ги моли сите да се молат за светот кој гине во гревови, и за земјата, која гори во беззаконија.
– Како живееше, кој те хранеше “- ја прашале. – Гулаби, гулаби ме хранат, – одговорила Зоја. Со своите молитви свети Никола ја помилувал и го прифатил покајанието нејзино, и и’ ги простил гревовите. Сето ова толку многу ги погодило жителите на Куйбишев (како што тогаш се викал градот) и неговата околина, та многу народ се свртел кон верата. Брзале со покајание во црквата, некрстените се крштевале, оние кои не носеле крст, почнале да носат, и дури почнало да снемува крстчиња. Кога после неколку години, протоереј Анатолиј Литвиненко го прашал архимандрит Серафим, тој ли ја зел иконата од рацете на Зоја, тој само смирено ја наведнал главата. Но, по молчењето станало јасно дека тој сака да го скрие овој факт, поради неговото големо смирение. А, и властите можело пак да започнат гонења против него, поради големиот прилив на верници кои ќе сакаат да се допрат до иконата на свети Никола, која секогаш била во храмот, каде што служел отец Серафим. По некое време,сепак властите наредиле да се прибере иконата и да се скрие од народот, и таа била пренесена во олтарот. -Тие денови два пати одев околу домот на Зоја, вели пензионерката Ана Федотов. Одев од далеку, зашто куќата беше опколена од полиција. Тогаш решив да се распрашам за се’ кај некого од полицајците, од стражарите. Наскоро еден од нив, сосема млад, излезе од киоскот. Јас тргнав по него и го запрев: – Кажете, дали е вистина дека Зоја стои? А тој одговори:
-Ти ме прашуваш, исто како жена ми. Но, ништо нема да ти кажам, а по добро види сама … Тој ја тргна капата и се покажа неговата целосно побелена коса:
– Гледаш ли?! Тоа кажува повеќе од зборовите. Бидејќи ние сме се потпишале и ни е забрането да раскажуваме. Но да можеше да знаеш колку страшно беше да ја гледам таа скаменета девојка! Неодамна се најде човек да раскаже нешто ново за самарското чудо. Тоа беше почитуваниот во Самара настојател на црквата св. Софија, отец Виталиј Калашников: “Ана Павлова Калашников е тетка на мајка ми. 1956 година таа била лекар во Кујбишев, во” брза помош “. Во тој ден, таа дојде утрото дома и рече:
– Вие тука спиете, а градот веќе одамна е на нозе!
И раскажа за скаменетата девојка. А и призна, иако се потпишала, дека штотуку била во тој дом, по повик. Ја видела застанатата Зоја со иконата на свети Никола во рацете. Се обиделе да и стават инекција, но не успеале. Сите бевме шокирани од тоа што го раскажа. Ана Павлова Калашников работеше во “брза помош” уште многу години потоа. Почина 1996 година. Сеуште се живи многу луѓе на кои таа раскажала што се случило, во оној истиот, прв ден од новата година. Духовна ќерка на о. Серафим го запрашала:
– Оче, вие ли ја зедовте иконата од рацете на Зоја и направивте чудото? А старецот одговорил:
–Ќерко, чудата ги прави Бог, а ние недостојните, по молитвите ги добиваме. Од спомените на Александра Иванова: Во Кујбишев живееја мои роднини, на истата улица, каде и Зоја. Кога се случи тоа, имав 14 години. За да не се собира народ околу куќата, навечер ги исклучуваа светлата. Но повиците на Зоја ги доведоа сите во ужас. Млад полицаец, стоејќи на стража, побеле во косата од тоа. Моите роднини, очевидци на случајот, станаа верници. Чудото на “Зоиното стоење” длабоко се запечати во мојот ум. На петтата недела од Великиот пост 1982 пристигнав во Ракитно и осмели да прашам
-Оче, а каде е иконата на свети Никола, која зедовте од рацете на Зоја? Тој строго ме погледна. Настапи молчење. .. Зошто го прашав за иконата ли замолче? По строгиот поглед на отец Серафим, си реков: “Леле, зошто го прашав”! Но одеднаш отецот рече:
– Иконата беше во храмот на аналојот, а сега е во олтарот. Такви времиња беа, и ми наредија да ја приберам. И додаде: – “Вие сте првата на која кажувам”. – “И по две недели отец Серафим почина” Чудото со Зоја беше лекција за мнозина. Бидејќи кон светињите треба да се однесуваме со почит. Тоа е лекција за неверниците. Ти може да не веруваш, но не потценувај ја светињата, бидејќи ќе следи казна! Да, во оние времиња имаше голема потреба од чуда, за луѓето. Но чуда се јавуваат кога треба, и кога Господ одлучи. По земањето на иконата од рацете на Зоја, го наклеветија и поднесоа тужба против отецот, а Владиката Јероним го симнаа од Кујбишевската епархија. Еве што раскажа 1989 година игуменот Герман од Оптинската пустина (50-тите години тој служеше во катедралниот храм во Кујбишев) :”Што не сум видел, нема да зборувам за него, а што знам, тоа и ќе кажам. Улицата ја опколија, зедоа потписи за неразгласување. На настојателот на соборот повикан како овластен по религијата и побараа да објави од проповедалната уште во првата недела дека нема никакво чудо. Отецот настојател, му одговори: “дозволете прво да видам, и ќе кажам, она што сум го видел”. Овластениот размислил околу минута и вети дека наскоро ќе се јави. Заѕвони по еден час и рече дека не треба ништо да објавува (од проповедалната)…
По материјали од книгата “Белгородскиот старец архимандрит Серафим (Тјапочкин) “, (Св. Троицка Сергиева Лавра, 1998)
(По овој настан е снимен филм, чие сценарио, поради непознати причини, малку е изменето од вистинскиот настан, но поголемиот дел е многу убаво прикажан)
