„Бели Мугри“ е врвно дело, коешто творечки се потпира врз достоинството што го носи македонското народно епско и лирско творештво, збогатени со творечката вештина на Рацин.
Во него доминираат социјалните и револуционерните теми. Насловот на стихозбирката е симболичен – пејзаж посакуван од работниците, аргатите и сите експлоатирани луѓе. Тоа е ново утро, нов почеток, нов живот во кој сите ќе бидат еднакви.
И после 80 години, сè уште наоѓаме смисла во стиховите на Рацин во „Бели мугри“. А нивната поетска убавина и експресија е безвременска. Прочитајте ги најубавите стихови од „Бели мугри“:
Роди се човек — роб биди
роди се човек — скот умри,
скотски цел живот работи
за други, туѓи имоти.
За туѓи бели дворови
копај си црни гробови!
И ноќе кога месечко
гроб и со свила виеше
ветерчок тихо над неа
жална и тага рееше:
„Зошто ми, зошто остана
кошула недоткаена?
Кошула беше даровна…“
Деј гиди горо зелена!
Деј гиди водо студена!
Пилците пеат — ти плачеш,
слнцето грее – ти темнеш.
Чаршиите изумреа,
дуќаните запустеа —
пропадна сичко, прокопса
занает златен – рѓоса.
На кантар студен со туч го мерат
а можат ли да го измерат,
нашиов тутун – нашава мака
нашава солена пот!
Но тиa росни утрини пресни
копнат во гради и тлеат.
Копнат и како бура пеат
и како огин палат.
Знам оти ѓердан веќе не нижеш,
знам оти чеиз и ти не везеш,
знам, Вело, пусто остана сичко –
не ли си и ти аргатка клета
Извор Црно Бело
